Psychosomatische fysiotherapie

Wat is psychosomatische fysiotherapie?

Psychosomatiek is een erkende specialisatie binnen de fysiotherapie en gaat over het herkennen en beïnvloeden van complexe relaties tussen het lichaam (bewegend functioneren), de geest (psychisch functioneren) de persoonlijkheid en omgevingsfactoren.

Visie op klachten en behandeling

Soms zijn klachten niet medisch te verklaren en kan er geen duidelijke diagnose gesteld worden. Bijvoorbeeld: bij stress, chronische pijn, vermoeidheid, spier – en gewrichtspijn, moeite met ontspannen, burn-out, hyperventilatie, ademhalingsproblemen of paniekaanvallen. 

De samenhang tussen de lichamelijk klachten en psychische overbelasting is niet altijd duidelijk of herkenbaar. Dit kan leiden tot een langdurig disfunctioneren bij activiteiten in het dagelijks leven. De psychosomatische fysiotherapeut begeleidt het herstellen van het verstoorde evenwicht tussen spanning en ontspanning en tussen belasting en belastbaarheid. Daarnaast is de aandacht gericht op het herkennen van lichamelijke signalen. 

Hoe ziet de behandeling eruit?

De behandeling bestaat uit therapeutische gesprekken om de oorzaak te achterhalen van de problematiek. Hierbij bespreken we hoe je omgaat met problemen, wat je valkuilen zijn, en welke (beperkende) overtuigingen en persoonlijke eigenschappen een rol spelen. Bijvoorbeeld perfectionisme, de controle willen hebben, of een groot verantwoordelijkheidsgevoel.

Een cognitieve gedragsmatige interventie is ook een mogelijke behandeling binnen de psychosomatiek. Het doel hiervan is meer inzicht krijgen in je eigen handelen met betrekking tot denken, doen en voelen. Het is daarbij van belang dat mensen zich bewust worden van eigen patronen. Want, zonder bewustwording weet je ook niet wat de mogelijkheden zijn om te veranderen. 

De behandeling kan ook bestaan uit therapeutisch lichaamswerk zoals haptonomie (zie tab haptonomie voor meer informatie), ontspanningsoefeningen, mindfulness en visualisatie-oefeningen. Ook hierbij besteden we aandacht aan het vergroten van lichaamsbewustwording. In het algemeen zijn mensen zich weinig bewust van signalen van hun eigen lichaam.

De benaderingswijze is altijd vanuit het lichaam. Mensen komen immers binnen met een fysieke klacht bij de psychosomatische fysiotherapeut. Van daaruit wordt gekeken wat de samenhang is van lichaam en geest. 

Veelvoorkomende fysieke klachten zijn

  • Aanhoudende vermoeidheid
  • Aanhoudende pijnklachten
  • Slaapproblemen, moeite met inslapen of doorslapen
  • Gespannen nek-, schouder- of lage rugpijn
  • Spanningshoofdpijn
  • Misselijkheid
  • Maag- en darmstoornissen
  • Verminderde weerstand
  • Pijn of druk op de borst, hartkloppingen
  • Duizeligheid
  • Verhoogde bloeddruk
  • Hyperventilatie, benauwdheid

Veelvoorkomende mentale klachten

  • Gejaagdheid, onrustig voelen
  • Concentratie vermindering, geheugen vermindering
  • Piekeren, besluiteloosheid
  • Prikkelbaarheid, irritatie, kort lontje
  • Somberheid
  • Angsten
  • Niet meer kunnen genieten, lusteloosheid
  • Onzekerheid
  • Verminderd zelfvertrouwen
  • Bezorgdheid over toekomst en gezondheid
  • Moeite met prikkels zoals licht, geluid, drukte

Veranderingen in gedrag

  • Minder presteren, meer fouten maken
  • Stemmingswisselingen zoals woede aanvallen, huilbuien
  • Meer roken, meer alcoholgebruik, meer of juist minder eten
  • Toename gebruik van medicatie
  • Vermijden van sociale contacten